21 мая 2012 г.

Հայտնի նշանի՝ ծագման քիչ հայտի պատմությունը


Շրջելով Երևանի փողոցներում, շատ հաճախ կարելի է հանդիպել երիտասարդների, ովքեր կրում են այսպիսի «Olodum» նշաններով կոշիկներ, թևնոցներ, վզնոցներ, տաբատներ և այլն: Սակայն եթե նրանց հարցնեք, թե դա ինչ է նշանակում, 90%-ը կպատասխանեն, որ չգիտեն: Կատարելով որոշ հետազոտություններ՝ գտա այդ նշանի նշանակությունը: Խոստովանում եմ՝ առաջին պահին ապշել էի, քանի որ չէի կարող պատկերացնել, թե այդպիսի մեծ նշանակություն ունի: Ինձ էլ էր թվում, թե դա ուղղակի գեղեցիկ նշան է:

«Olodum»-ը մշակության խումբ է՝ հիմնված Բրազիլիայի Բահիա նահանգի մայրաքաղաք Սալվադորի աֆրոամերիկյան համայնքում: Այն հիմնադրվել է 1979 թվականին, հարվածային գործիքների կատարող Նեգուինո դո Սամբայի կողմից: Այս խումբն այդ քաղաքի բազմաթիվ խմբերից մեկն է և առաջարկում է մշակութային գործունեություն երիտասարդ մարդկանց, հատկապես երաժշտության մեջ: Այն նաև առաջարկում է թատերական  և այլ գործունություն: Այս խմբի նպատակներն են` պայքարը ռասիզմի դեմ, քաջալերելը աֆրոբրազիլացիների կողմից հարգված ցեղատեսակներին և պայքարը բոլոր փոքր խմբերի քաղաքացիական իրավունքների համար:

«Olodum»-ը լայն ճանաչում է ստացել է մի երաժշտական ժանրի` սամբա ռեգիի զարգացման և իր ակտիվ մասնակցության համար ամենամյա կառնավալներին: Նեգուինո դո Սամբան` գլխավոր երաժիշտը, ստեղծել է ավանդական բրազիլական սամբաների խառնուրդ՝ սալսայի, ռեգիի և մերինգուեի հետ 1986 թվականի կառնավալի համար: Այն հայտնի դարձավ որպես սամբա ռեգի: «Olodum»-ի նվագախումբը թողարկել է իր հեղինակային իրավունքներով ձայնագրություններ, որոնց մասնակցել են բազմաթիվ բրազիլացի աստղեր:

«Olodum»-ը կատարումներ է ունեցել Պաուլ Սիմոնի 1990 թվականի «The Rhythm of the Saints» ձայնասկավառակի երգերում և 1991 թվականի օգոստոսի 15-ի Նյու Յորքի կենտրոնական զբոսայգում տեղի ունեցած համերգի ժամանակ:

1996 թվականին «Olodum»-ը հայտնվեց ծանր ռոքում` Սեպուլտրայի «Roots» ձայնասկավառակում:

1995 թվական «Olodum»-ը կարելի է տեսնել Մայքլ Ջեքսոնի «They don’t care about us» երգի տեսահոլովակում: Երաժշտությունը մի փոքր փոփոխվել էր, որպեսզի համապատասխանի «Olodum»-ի հարվածային գործիքներին:

«They don’t care about us»-ը Մայքլ Ջեքսոնի «HIStory: Past, Present and Future, Book I» ձայնասկավառակի 4-րդ կատարումն է: Միացյալ Նահանգներում մեդիան մեղադրել է երգչին հակասեմական բառերի համար, որը ստիպել է երգչին ներողություն խնդրել և նորից ձայնագրել երգն ուրիշ բառերով: Երաժշտական ժանրով այն ագրեսիվ հիփ-հոփ կատարում է:

Երգն ունեցել է երկու տեսահոլովակ Սպիկե Լեեի ղեկավարությամբ: Առաջինը նկարահանվել է Բրազիլիայի երկու տարբեր մասերում` Ռիո դե Ժանեյրոյի Դոնա Մարտա բնակավայրում և Սալվադոր դե Բահիայում: Տեղական հեղինակությունները փորձեցին արգելել նկարահանումը՝ վախենալով, որ այդ տեսահոլովակը կկործանի իրենց անունները, տարածքները և 2004 օլիպիական խաղերը կազմակերպելու նախադրյալները: Այնուամենայնիվ այդ տարածաշրջանների բնակիչներն ուրախ էին տեսնել երգչին` հույս ունենալով, որ իրենց խնդիրները տեսանելի կդառնան լայն հանրությանը:
Երկրորդ տեսահոլովակը նկարահանվել է բանտում և պարունակում է կադրեր, որոնք ցուցադրում են մարդու իրավունքների ոտնահարումներ: Նշեմ, որ այս 2-րդ տեսահոլովակի ցուցադրությունը արգելվել է, իսկ առաջինը կարելի տեսնել է երաժշտական ալիքներով:



Ահա շատ հակիրճ փորձեցի ներկայացնել հեղինակավոր խմբի մասին տվյալներ: Հուսով եմ, որ նրանք կշարունակեն իրենց գործունեությունը, կհասնեն նորանոր հաջողությունների և հայտնի կդառնան ամբողջ աշխարհում:

Երևի կարողացա հետաքրքրություն առաջացնել այս խմբի նկատմամբ, իսկ ովքեր որ կրում են այս խմբի նշանով զգեստներ, վերջապես կհասկանան այդ նշանի իմաստը: